Geen overlevingsvoordeel van toevoeging van hypertherme intraperitoneale chemotherapie aan chirurgie bij patiënten met colorectale peritoneale carcinomatosis
Een gerandomiseerde fase III-studie heeft laten zien hypertherme intraperitoneale chemotherapie (HIPEC) geen noodzaak is bij de behandeling van patiënten met gevorderd colorectaal carcinoom en peritoneale carcinomatosis. De onderzoekers konden geen verschil aantonen in overleving tussen patiënten met metastasen in het abdomen die HIPEC ontvingen tijdens chirurgie en degenen die alleen chirurgie ondergingen. Wel hadden de patiënten die chemotherapie kregen meer langetermijnbijwerkingen.
Peritoneale carcinomatosis, metastasen in de lymfeklieren in de buikholte en aan de buikwand, komt voor bij circa 20% van de patiënten met gemetastaseerd colorectaal carcinoom. In veel landen is HIPEC in combinatie met complete chirurgische resectie ofwel een geaccepteerde optie ofwel de standaardbehandeling. Dat laatste is gebaseerd op veelbelovende resultaten uit het aflopen decennium van behandeling met cytoreductieve chirurgie plus HIPEC bij geselecteerde patiënten met colorectale peritoneale carcinomatosis die ontvankelijk zijn voor complete macroscopische resectie. Met deze benadering wordt ongeveer 16% van de patiënten met peritoneale carcinomatosis genezen. PRODIGE 7 is de eerste gerandomiseerde studie die de specifieke rol van HIPEC na cytoreductieve chirurgie evalueert als behandeling van peritoneale carcinomatosis van colorectale origine.
De Franse studie includeerde 265 patiënten met een stadium IV colorectaal carcinoom met peritoneale carcinomatosis en geen metastasen ergens anders in het lichaam. De deelnemende patiënten werden gerandomiseerd tussen chirurgie plus HIPEC (oxaliplatine werd verhit tot 43°C om de effectiviteit te vergroten) of alleen chirurgie. De meeste patiënten (96%) kregen bovendien systemische chemotherapie (naar keuze van de behandelaar) voorafgaand aan en/of na chirurgie. Het primaire eindpunt van de studie was de totale overleving (OS); secundaire eindpunten omvatten recidiefvrije overleving (RFS) en toxiciteit.
De mediane leeftijd bedroeg 60 jaar en alle baseline patiënt- en ziektekarakteristieken waren goed gebalanceerd tussen beide studiearmen. Na een mediane follow-up van 64 maanden was de mediane OS 41,2 maanden in de non-HIPEC-groep en hiermee nagenoeg gelijk aan de OS van 41,7 maanden in de HIPEC-groep (HR [95%BI] 1,00 [0,73-1,37]; p=0,995). Na 1 jaar was 86,9% van de met HIPEC behandelde patiënten nog steeds in leven in vergelijking met 88,3% van de patiënten in de non-HIPEC-arm. Na 5 jaar waren deze percentages respectievelijk 39,4% en 36,7%. Ook de RFS verschilde niet significant tussen beide behandelarmen met een mediane RFS van 13,1 maanden met HIPEC en 11,1 maanden zonder HIPEC (HR [95%BI] 0,90 [0,69-1,90]; p=0,486). De 1- en 5-jaars RFS in de HIPEC-arm bedroegen respectievelijk 59,0% en 14,8% en die in de non-HIPEC-arm respectievelijk 46,1% en 13,1%. De totale mortaliteit 30 dagen na chirurgie was in beide groepen 1,5%. Ook werd er geen verschil in de incidentie van bijwerkingen gedurende de eerste 30 dagen gemeld. Na 60 dagen was het percentage complicaties in de HIPEC-groep echter bijna verdubbeld ten opzichte van de non-HIPEC-groep (24,1% versus 13,6%).
Er is meer onderzoek nodig om te bepalen of er patiënten zijn die toch voordeel hebben van HIPEC met chirurgie. Een subgroepanalyse van deze studie suggereert dat HIPEC voordeel oplevert voor patiënten met een medium peritoneale-kankerindex (PCI 11-15), maar de patiëntaantallen zijn te klein om hier harde conclusies aan te verbinden. De onderzoekers concludeerden dat patiënten met een lage peritoneale-kankerindex konden afzien van een HIPEC-behandeling, terwijl patiënten met een hoge index mogelijk geen voordeel hebben van zowel chirurgie als HIPEC. Daarnaast zijn andere chemotherapeutica mogelijk meer effectief dan oxaliplatine, wat in deze studie is gebruikt. Van belang om hierbij te melden is dat het overlevingspercentage van de patiënten die alleen chirurgie ondergingen onverwachts hoog is. Dit onderstreept dat voor elke patiënt met geïsoleerd peritoneale carcinomatosis chirurgie overwogen dient te worden.
Referentie
Quenet F, et al. A UNICANCER phase III trial of hyperthermic intra-peritoneal chemotherapy (HIPEC) for colorectal peritoneal carcinomatosis (PC): PRODIGE 7. Gepresenteerd tijdens ASCO 2018; Abstract LBA3503.
